CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, girdi maliyetleri yanında traktör, makina ve ekipmanlarda yaşanan fiyat artışlarının çiftçinin yaşadığı gelir daralması sonucu alım olanağını zorladığını belirtti.

Çiftçi ve üreticiler ile görüşen Gürer’e çiftçiler tohum, gübre, ilaç, mazot, sulama suyu çıkarmak için kullanılan elektrik faturası giderlerinin yanı sıra traktör ve ekipmanlarıyla ilgili giderlerin de çok yüksek oranda artması ile yeni makine alabilmelerinin çok güçleştiğini ifade ettiler.

Maliyetler 10 katına çıktı

2 yıl önce 190 bin liraya aldığı bir traktörün bu yılki yeni fiyatının 1 milyon 100 bin liraya çıktığını söyleyen çiftçiler, sadece traktör değil ekipman giderlerinin de sürekli arttığına dikkat çekti.

Taşlık bölgelerde kullanılan yaylı pullukların 7-8 bin liradan 60-70 bin liraya, pullukların ucundaki bıçağın ise 40-50 liradan 250 liraya yükseldiğini anlatan çiftçiler, traktör ekipmanlarından söküm ve dikim makineleri, gübre, hasat ve ilaçlama makineleri gibi ekipmanların fiyatlarının son 2 yılda 5 kat artmasının kendilerini büyük oranda mağdur ettiğini kaydetti. 

'Zamlar karşısında çiftçinin kazanması olanaksız'

Üretim maliyetlerini belirlerken traktör ve diğer ekipmanların giderlerini amortisman gideri olarak çiftçilerin hesaba katmadığını ifade eden Gürer, “Özellikle kırsaldaki küçük aile tipi  işletmeler ilaç, tohum, gübre, mazot ve sulama suyu elektrik faturasını ödediklerinde  diğer masraflarını gelir gider hesabında çokta dikkate almazlar. Amortisman gideri ile diğer ayrıntılı giderler dikkate alındığında tüm detaylarla oluşacak maliyet hesabı ile bir yılda gerçekleşen zamlar karşısında çiftçinin kazanması olası değildir” diye konuştu. 

Çiftçinin girdi maliyetleri

Ömer Fethi Gürer çiftçilerin girdi maliyetleri hakkında şunları söyledi:

“Çiftçilerin üretim maliyetlerinin  artışının yanında bunlara ek olarak traktör ve ekipmanlarının maliyetleri de son yıllarda ciddi oranda arttı. Traktör çiftçi için  bir yerde eli, kolu, ayağı. Tarlada, bağda, bahçede ve ormanda odun taşımada yararlanıldığı gibi aynı zamanda kırsalda ev-tarla arası nakliye aracı olarak kullanılmaktadır. Sulama suyu çıkarmada dahi traktörün işlevi var. Kırsalda arazi boyutuna bakılmaksızın traktör alınır, çünkü traktör çiftçi için çok yönlü ve işlevlidir. Esasen bütünüyle artan  girdi maliyetleri çiftçinin, üreticinin  belini büküyor. Birde yeni traktör için borçlanma ve borcunu ödemede yaşadığı sorunlar  var. Sorunu en derin hisseden kırsalda küçük aile tipi işletmelerdir. Tarımı taşıyan kırsaldaki küçük aile tipi işletmelerin öneminin büyüklüğü fark edilmelidir. Ne var ki kırsal her alanda sürekli kan kaybediyor."

'Çiftçi mağdur ediliyor'

Traktör, biçerdöver, pulluk, ekim ve hasat makineleri söküm ve dikim makineleri ve benzer ekipmanların son iki yıldaki fiyat artışının yüzde 4-5 kat olduğunu aktaran Gürer, “Çiftçi, traktör ve ekipmanların fiyatlarındaki yüksek artış nedeniyle yeni traktör ve ekipman  almakta  zorlanıyor ve borçlanıp alınan traktörde ödeme sağlanmazsa  sonuçta ipotek ettirilen varlıklar da elde çıkıyor” diye konuştu.

Traktör üretimi düştü

Traktör üretiminde maliyetlerinin artmasının traktör fiyatlarını da etkilediğini belirten Gürer “Türk Tarım  Makinaları Endüstrisi Haziran 2022 raporuna göre Haziran 2022’de 5.994 adet traktör üretilmiş olup bir önceki yıla göre yüzde 29’luk bir azalma olduğu görülürken son 5 yılın haziran ayı verileri dikkate alındığında, 2022 yılındaki değişim yüzde 21,7 seviyesindedir. 2022 yılının Ocak–Haziran döneminde 33.040 adet traktör üretilmiş olup, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 18,6’lık azalma olduğu da raporda belirtilmektedir“ dedi.

'TARSİM sigortamızı yaptıramıyoruz'

Ömer Fethi Gürer, “Çiftçi için dert bir değil bin. Siyasi iktidar sorunlara çözüm üretmekten uzak. Yıllardır söylüyoruz. Destekler arazi sahibine değil, arazi kiralayana yani o arazide çiftçilik yapana verilmelidir” açıklamasını yaptı.

Üretim yapmak için kiraladıkları arazilere verilen desteklerden faydalanamadıklarını belirten çiftçiler, desteklerin tarla sahibine verildiğini ifade edip, “Eken biziz; ilacı, tohumu, gübreyi  atan biziz. Ancak üretim desteklemelerini çiftçilik yapmadığı halde tarla sahibi alıyor. Bu nedenle biz ÇKS’ye da kayıt olamadığımız gibi TARSİM sigortamızı da yaptıramıyoruz” diyerek yaşadıkları sorunları dile getirdiler.