Cumhuriyet’in öncü kadınları Konak’ta anıldı
İzmir’de Cumhuriyet Bayramı kutlamaları erken başladı. Konak Belediyesi 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı öncesi Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş ve kurtuluşunda rol almış 19 öncü ve önder kadını düzenlenen görkemli bir gece ile andı. Tülay Aktaş Gönüllü Kuruluşlar Güç Birliği’nin destek verdiği ‘Cumhuriyet’in Kadınları’ adlı etkinlikte Atatürk’ün eşi Latife Hanım’dan annesi Zübeyde Hanım’a, Türkiye'nin ilk dünya güzeli Keriman Halis’ten Türkiye'nin ilk kadın otomobil yarışçısı ve şampiyonu Semiye Morkaya’ya kadar Cumhuriyet’in önder ve öncü kadınları dönem kıyafetleri eşliğinde sahneye taşındı. Ahmed Adnan Saygun Sanat Merkezi’nde gerçekleştirilen defileye Cumhuriyet sevdalısı İzmirliler büyük ilgi gösterdi. Salon hınca hınç dolarken, Türkiye Cumhuriyeti’nde ilkleri başaran kadınları sahnede İzmirli kadınlar canlandırdı. Cumhuriyet coşkusunun hiç eksilmediği gecede bir kez daha hatırlanan öncü kadınlar uzun süre ayakta alkışlandı.
İZMİR’İN KADINLARI SAHNEDE
Araştırmacı-yazar İlknur Güntürkün Kalıpçı’nın hazırladığı proje ile kurtuluştan kuruluşa Cumhuriyet tarihindeki öncü ve önder kadınlar sahnede yeniden canlandırıldı. Konak Belediye Başkanı Sema Pekdaş’ın ev sahipliği yaptığı gecede saygı duruşu ve İstiklal Marşı’nın ardından Kalıpçı sahneye çıktı. Projenin Atatürk’ün ‘Geçmişi ne kadar çok unutursanız geleceği korumak o kadar zordur’ cümlesinden yola çıkılarak hazırlandığını dile getiren Kalıpçı, Türkiye’nin zor koşullarında vatanı için mücadele veren gözü pek, kararlı Cumhuriyet kadınlarını geçmişten günümüze taşıyan bir sunum yaptı. Geçmişe adeta bir zaman yolculuğu yaptıran sunum eşliğinde sahneye çıkan İzmirli kadınların defilesi duygu dolu anların yaşanmasına da neden oldu. Tarihe bir saygı duruşu da yaptıran etkinlik ile Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş ve kurtuluşunda rol almış 19 öncü ve önder kadın bir kez daha anıldı. Adeta bir vefa niteliği taşıyan defilede Atatürk’ün eşi Latife Hanım’dan annesi Zübeyde Hanım’a, Türkiye'nin ilk dünya güzeli Keriman Halis’ten, Türkiye'nin ilk kadın otomobil yarışçısı ve şampiyonu Semiye Morkaya’ya kadar Cumhuriyeti’nin kuruluş ve kurtuluşunda rol almış kadınlar dönemlerinde giydikleri kıyafetler eşliğinde tanıtıldı. Gecede en büyük alkışı Atatürk’ün annesi Zübeyde Hanım’ı canlandıran İclal Kardıçalı aldı.
CUMHURİYET KADIN DEVRİMİDİR
Konak Belediye Başkanı Sema Pekdaş gecede yaptığı konuşmasında Cumhuriyet’in hukuk devrimi olduğu kadar bir kadın devrimi de olduğunu söyledi. ‘Kadınların eşit yurttaş olarak toplumun her alanında yer alması ancak laikliğe ve hukukun üstünlüğüne dayanan bir sistemde mümkündür’ diyen Pekdaş, kadınları özgür olmayan toplumların yok olamaya mahkum olacağını söyledi. Pekdaş, “Büyük Atatürk'ün hedefi özgür bireydi. Özgür birey karaları kendi alandır, tercihini kendisi yapan, biat etmeyendir. Bu bireylere sahip ülkeler hukuka dayanırlar ve gelişirler. Özgür bireylerin olduğu toplumda kadın da özgürlüğünü sağlamıştır. Bu nedenle bugün biz önde olan, öncü olan, önder olan kadınları bir kez daha hatırlamak istiyoruz. Çünkü onlar bu ülkede bir modernleşme projesi olan Cumhuriyet'in başarıya ulaşması için bize yol açtılar. Şimdi bizim görevimiz; onları unutmamak ve unutturmamaktır" dedi.
ATATÜRK'Ü UNUTTURMAYACAĞIZ
Başkan Pekdaş geleceğimiz olan çocuklara karşı da görevlerimiz olduğunu belirterek, çocuklarımızın iyi eğitim alan bireyler olması için çalışmak gerektiğini vurguladı. Türkiye'yi daha zorlu bir mücadelenin beklediğinin altını çizen Pekdaş, bu süreçte kadınlara büyük görevler düştüğünü dile getirerek, "Dün bu görevleri yerine getiren önder ve öncü kadınların takipçileri olarak bir arada olmak, dayanışmak ve çok çalışmak zorundayız. İzmir'de bu var. Bu ruhu tüm Türkiye'ye yayılmasıdır bizim görevimiz. Biz ne bu Cumhuriyet'i unutturmak ne de Atatürk'ü unutturmak istiyoruz. Bu Cumhuriyeti laik bir Cumhuriyet olarak, bu Cumhuriyeti hukukun üstünlüğüne dayanan bir Cumhuriyet olarak, bu Cumhuriyeti kadınların eşit yurttaşlık ilkesine dayanan bir Cumhuriyet olarak yaşamasını sağlamak için söz veriyoruz" diye konuştu.
19 ÖNCÜ KADIN
‘Cumhuriyet’in Kadınları’ adıyla düzenlenen defilede ilk Türk kadın arkeolog Halet Çambel’i Eda Kavakdipli, Araştırmaları ile Güneş'in ve yıldızların evrimi çalışmalarına katkıda bulunan bilim insanı, Türk gök fizikçi Prof. Dr. Dilhan Eryurt’u Nazife Bakiler, ilk kadın jokeyi Esin Zembilci’yi Ayşegül İnceoğlu, Türkiye'nin ilk kadın heykeltıraşı, ressam Sabiha Bengütaş’ı Funda Mellini, ilk Türk kadın dağcı İlmiye Bergman’ı Gülnihal Ertuğrul, Atatürk’ün eşi Latife Hanım’ı Mehtap Batmaz, Atatürk’ün annesi Zübeyde Haınım’ı İclal Kardıçalı, Türkiye'nin ilk dünya güzeli, Türk piyanist ve model Keriman Halis’i Deniz Ölgün, Türkiye'nin ilk kadın otomobil yarışçısı ve şampiyonu, kemençe öğretmeni Semiye Morkaya ve Türkiye’nin ilk kadın inşaat mühendisi, Fenerbahçe Spor Kulübü’nün ilk kadın voleybolcusu Sabiha Gürayman’ı Yeliz Sevinç, Türkiye'nin ilk kadın avukatı ve kadın hakları savunucu Süreyya Ağaoğlu’nu Semra İğtaç, Türkiye'nin ilk kadın belediye başkanı Müfide İlhan’ı Nuran Özbek, Milli Mücadele'de cephede savaşan Binbaşı Ayşe Tek’i Naile Ekşioğlu, Türk Kadınlar Birliği'nin kurucularından şair-yazar Şükufe Nikal’i Berçiz Akacar, Osmanlı-Türk düşünür, gazeteci, yazar, kadın hakları savunucusu Nezihe Muhittin’i Perihan Yılmaz, ilk Türk milli yüzücü Leyla Asım’ı Hacer Aktaş, 8 aylık bebeği ile cepheye cephane taşımak uğruna bebeğinden olan Tayyibe Hatun’u Güneş Ayyıldız, 1919 yılında işgale karşı ilk mitingi düzenleyen Zekiye Hatun’u Melis Kılıç, Türkiye’de çağdaş resim çalışmalarını ilk başlatan kadın ressam Mihri Müşfik’i ise Rabia Aydın dönem kıyafetleri içinde canlandırdı. Gece sonunda Tülay Aktaş Gönüllü Kuruluşlar Güç Birliği dönem sözcüsü Fatoş Dayıoğlu etkinliğe destek veren ve defilede yer alan kadınlara teşekkür plaketi verdi.
YORUMLAR