Arkadaşlarımızla ve ailemizle iletişim kurmaya, en son haberleri almaya ve saçma fotoğrafları paylaşmaya yardımcı olan sosyal ağlara güveniyoruz. Ancak gün geçtikçe daha fazla öğreniyoruz ki, bu bağlantılı hayatın bir bedeli var: Başlangıçta vermediğiniz bilgiler, kişisel veri yığınlarının içinden çoğunlukla sizin istemediğiniz şekilde gizlice alınıyor.
Twitter da çok masum sayılmaz. Troll ve sahte haberlerden sonra, şimdilerde barındırdığı bilgilerin sağlıklı olup olmadığını ölçmenin bir yolunu bulmak için yardım istiyor.
Sosyal ağların sizden faydalandığını hissediyorsanız neler yapabilirsiniz?
1. Onları kendi silahlarıyla vurun
Facebook ve Twitter’daki algoritmalar, akışlarınızda gördüğünüz öğelerin büyük bir kısmını kontrol ediyor. Örneğin, en iyi arkadaşınızdan gelen yayınları her zaman görebiliyorsunuz ancak sık sık çevrimiçi olan ve çok fazla irtibatta olmadığınız eski bir oda arkadaşınızın yayınlarını göremiyorsunuz. Ya da daha ilginci, neden haberleri sadece belirli kaynaklardan görüyorsunuz?
MIT Media Lab’in Sivil Medya Merkezi’ndeki araştırmacıların geliştirdiği bir proje olan Gobo gibi bir araç kullanarak bu algoritmalarla uğraşabilirsiniz. Twitter ve Facebook hesaplarınızla bağlantı kurar ve akışlarınızı şirketlerin yapamayacağı şekilde hassas olarak kontrol etmenizi sağlar. Kaydırma çubuğu, haber akışlarınızdaki hikayelerin ne kadar ciddi veya aptalca olduğunu, erkek veya kadınlardan gördüğünüz yayınların yüzdesi veya maruz kaldığınız siyasi çeşitlilik miktarı gibi faktörleri ayarlamanıza olanak tanır. Araç ayrıca, akışlarınızdan neyi neden kaldırdığını görmenizi sağlar.
2. Bir sonraki adım, akışlar
Peki akışlarla uğraşmak isterseniz ne yapmalısınız? iOS Safari tarayıcısında bulunan ve Facebook, Instagram ve Twitter yayınlarındaki içeriğin çoğunu engelleyen bir iPhone uygulaması olan Feedless gibi bir şey kullanmayı deneyin (Facebook için ücretsiz olsa da, Instagram ve Twitter için yıllık 10 ABD doları ödemeniz gerekir).
Facebook için etkinleştirdikten sonra, tüm profil ve bildirimlerinizin yanı sıra bu bildirimlerin ilişkili olduğu tüm yayınları görmeye devam edebilirsiniz. Ayrıca durum güncellemeleri de gönderebilirsiniz. Ancak mevcut ve algoritmik olarak yönlendirilen haber akışları ortadan kayboluyor.
3. Niş alanlara gidin
Dünya çapındaki yeni sosyal ağların pazardan tamamen çekilmesi neredeyse imkansızdır çünkü halihazırda kullandığımız ağlardan herkesi uzaklaştırmak çok zordur.
Ancak birçoğu belirli ilgi alanlarına ayrılmış bazı çevrimiçi topluluklar var.
Kitaplara mı ilgi duyuyorsunuz? Litsy‘i deneyin. Tasarımlarınızı göstermeye mi çalışıyorsunuz? Belki de Dribbble sizin için yapar. Şirketinizde çalışan kişilerle anonim olarak bağlantı kurmak, böylece orada neler olup bittiğine dair dürüst bir şekilde sohbet etmek isterseniz Blind’e göz atın.
4. Hayır reklamcı, bugün değil!
Twitter ve Facebook tarafından size ait hangi tür verilerin reklamverenlerle paylaşıldığını hiç merak ettiniz mi? En azından Twitter’da, reklamların sizi nasıl hedeflediğini anlamak ve hedef saptırmak ya da sizi hedeflemelerini imkansız kılmak o kadar da zor değil.
“Twitter Verileri” kısmını tıklarsanız, şifrenizi girebilir ve sosyal ağın topladığı her tür bilgiyi, reklamverenlerin ilgisini çeken her şeyi gösteren “Reklamverenlerin İlgi Alanları” adlı bir liste de dahil olmak üzere görebilirsiniz.
Bu listedeki belirli öğeleri tek tek kontrol etmeden hepsini birden devre dışı bırakabilir veya reklam kişiselleştirmeyi tamamen kapatabilirsiniz. Bu seçeneğe ulaşmak için, listenin en altına gidin ve “Kişiselleştirme ve Veri Ayarları” nı tıklayın.
Facebook’ta da benzer bilgileri görebilir ve yönetebilirsiniz. “Ayarlar” bölümünün altında, sosyal ağın sizin hakkınızda topladığı ve reklamverenlerle paylaştığı bir veriyi görmek için “Reklamlar”ı tıklayın. Facebook’un her türlü kategoride (Tasarımdan gıda alerjisine kadar her şey) reklamları hedeflemek için kullandığı bireysel ilgi alanlarının işaretini kaldırmak için “İlgi Alanlarınız”a ya da reklamverenlerin sizi içine soktuğu kategorileri kaldırmak için “Kategoriler”e tıklayın (“Teknoloji Erken Benimseyenler” veya “Sık Seyahat Edenler” gibi).
5. Nükleer seçenek
Gerçekten de Facebook ve Twitter’dan nefret ediyorsanız, hesaplarınızı silmek de dahil olmak üzere daha da zorlu adımlar atabilirsiniz ancak ağlar bunu yaparken zorluk çıkarabilir.
Twitter’da, bir web tarayıcısı kullanıyorsanız, sayfanın sağ üst köşesinde kullanıcı profil resminize,daha sonra “Ayarlar ve Gizlilik”e tıklayın. Bu menüden “Hesap”a tıklayın ve aşağıya doğru “Hesabınızı Devre Dışı Bırak” bağlantısının bulunduğu sayfaya ilerleyin. Bunu gerçekten kapatmanın biraz zaman aldığını unutmayın. Düzenli hesaplar devre dışı bırakıldıktan bir ay sonra, doğrulanmış hesaplar ise bir yıl sonra silinir.
Facebook’ta seçenekleriniz daha detaylı ve kafa karıştırıcı. Bir web tarayıcısından, sayfanın üst kısmındaki küçük ok işaretine tıklayıp açılır menüden “Ayarlar”a geçin. “Genel Hesap Ayarları”nın altında, “Hesabı Yönet” seçeneğini tıklayın. Hesabınızı devre dışı bırakmak da dahil olmak üzere çeşitli seçenekler sunar. Bu, hesabınızı silmediğiniz, ancak temelde beklemeye aldığınız ve kişisel verilerinizin çoğunu kaldırdığınız anlamına gelir.
Facebook’u hayatınızdan kalıcı olarak çıkarmaya hazır mısınız? Bu link bunu yapmanıza yardımcı olacaktır ancak tüm bilgilerinizi sistemden temizlemek için 3 ay kadar beklemeniz geçecektir.
Hesabınızı şimdilik korumayı ve siz ahirete intikal ettikten sonra silinmesini isterseniz, bunu da yapmanın bir yolu var. Facebook’un bunu gelecekte yapmasını istemek için “Hesap Silme İste”yi tıklayın.
Bir ipucu daha: Tüm Facebook verilerinizin bir kopyasını da indirebilirsiniz. Bu seçenek genel hesap ayarları listesinin altında görünecektir. Twitter’da ise arşivinizi kullanıcı ayarlarındaki “Hesap” sekmesinden isteyebilirsiniz.
6. Kendi sosyal ağınızı yapın
Bu kulağa biraz sıra dışı gelebilir, ancak kendi sosyal ağınızı yapabilir ve arkadaşlarınızı da katılmaya davet edebilirsiniz.
Bunu daha önce DIY sosyal ağ şirketi Ning’u yaratan Gina Bianchini’nin kurduğu Mighty Networks adında bir girişimle çabucak deneyebilirsiniz. Mighty Networks ile, arkadaşlar ve aile için bir ağ kurmak çok kolay. Ücretsiz olan bu seçenekle, sınırsız sayıda insanı davet etmenize ve birkaç özelliğe erişebilmenize ya da kendi sosyal hizmetinizi yürütmek için aylık ücret ödemenize olanak var.
(Dünya Halleri)
YORUMLAR