Dünyada ve ülkemizde Covid -19 pandemisinden en az zararla kurtulabilmek için başta sağlık birimleri ve sağlık çalışanları olmak üzere tüm kaynaklar seferber edilmiş durumda. Henüz tedavisi ve aşısı olmayan bu virüsün yayılma biçimlerini de dünya bilim çevreleri yeni öğreniyor. Özellikle hastalığa yakalanmış insanlar tarafından diğer insanlara hızla bulaşan çok agresif bir virüsle karşı karşıyayız. Bu virüsün farklı koşullarda ve yüzeylerde 14 güne kadar etkin kalabildiğine dair veriler bulunmakta (4 °C’de 14 gün, 37 °C ’de 2 gün, kâğıtta 3 saat, tahta ve kıyafetlerde 2 gün, cam ve banknotta 4 gün, paslanmaz çelik ve plastikte 7 gün, cerrahi maskede 7 gün). Hastalığa yakalanmış insanların konuşma, hapşırma, öksürme, aksırma vb. nedenlerle ağızlarından çıkan gözle görülemeyecek kadar küçük tükürük parçacıkları, bu virüsün yayılmasının en yaygın biçimi olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu nedenle özellikle iç ortamlarda kalabalık halde bulunan insanlar için hastalığın yayılma riski çok fazla olduğundan bu tür ortamlarda özel önlemler alınması gerekmektedir.
Yaz aylarının yaklaştığı, havaların ısınmaya başladığı bugünlerde kapalı alanların iklimlendirilmesi için kullanılacak klima ve havalandırma sistemlerinde alınacak önlemlere dikkat çekmek istiyoruz.
- Toplu taşıma araçları: (otobüs, minibüs, raylı sistem vagonları, vapur vb.)
- Otobüslerde sürücüler cam veya plastik panellerin arkasında izole edilmelidir.
- Mümkünse sürücü mahali taze hava ile pozitif basınçlandırılmalıdır.
- Maskesiz yolculuk yapılmamalıdır.
- Klimalarında yüzde 100 taze hava imkânı olan araçlar içerisindeki yolcu sayısına bakılmaksızın yüzde 100 taze havayla çalıştırılmalıdır.
- Klimaların temizlik periyodu sıklaştırılmalı, bakım sırasında ısı değiştiriciler, yıkanabilir filtreler, menfezler, difüzörler, iç yüzeyler insan sağlığına zararlı olmayan dezenfektanlar ile temizlenmelidir.
- Yıkanamayan filtreler ve dış hava filtreleri mutlaka yenisi ile değiştirilmelidir.
- Filtre değişikliği ve kanal/ısı değiştirici vb. temizliği sırasında sistem durdurulmalı, mutlaka N95 maske ve eldiven kullanılmalıdır. Kirli filtreler, sızdırmaz poşetlere yerleştirilmeli, bu poşetler tıbbi atık olarak işlem görmelidir.
- Yüzde 100 taze hava imkânı olmayan ve hepa filtresi bulunmayan klimalar kesinlikle çalıştırılmamalıdır. Bu gibi taşıtlarda, mekanik havalandırma sağlayıcı ek sistem tasarımları (kanallı/kanalsız pencere fanları ve dış hava girişleri) üzerinde çalışılmalıdır.
- Toplu taşıma araçları pencereleri açılmak suretiyle sürekli havalandırılmalı, gün içerisinde belirli aralıklarla dezenfekte edilmelidir.
- İnsanların toplu olarak kullandığı alanlar: (hastaneler, alışveriş merkezleri, iş merkezleri, marketler, mağazalar vb.)
- İklimlendirme sistemlerinde yüzde 100 taze hava imkânı olan mekânlarda sistem sürekli yüzde 100 taze havayla çalıştırılmalıdır. Bu tip sistemler gece kapatılmamalı, debi düşürülüp çalıştırılmaya devam ettirilmelidir.
- Yüzde 100 taze hava imkânı olmayan ve hepa filtresi bulunmayan kapalı alan iklimlendirme sistemleri (Fan-coil, split ve VRV iç ünite gibi) çalıştırılmamalıdır. Uygun havalandırma yapılmayan iş yerlerinin çalışmasına izin verilmemelidir.
- Mekanik havalandırma sistemi olmayan binalarda açılabilen pencereler aktif olarak kullanılmalı, odaya ilk girildiğinde pencereler en az 15 dakika süreyle açık tutulmalıdır.
- Döner tip (rotary) ısı geri kazanım sistemleri pandemi sürecinde devre dışı bırakılmalıdır. Tüm ısı geri kazanım cihazlarında kirli egzoz havasından, taze hava hattına kaçak olmadığından emin olunmalıdır.
- Tuvalet egzoz fanları sürekli çalıştırılmalıdır.
- Klimaların temizlik periyodu sıklaştırılmalı, bakım sırasında ısı değiştiriciler, yıkanabilir filtreler, menfezler, difüzörler, serpantinler, yoğuşma tavaları, iç yüzeyler insan sağlığına zararlı olmayan dezenfektanlar ile temizlenmelidir.
- Yıkanamayan filtreler mutlaka yenisi ile değiştirilmelidir.
- Filtre değişikliği ve kanal/ısı değiştirici vb. temizliği sırasında sistem durdurulmalı, mutlaka N95 maske ve eldiven kullanılmalıdır. Kirli filtreler, sızdırmaz poşetlere yerleştirilmeli, bu poşetler tıbbi atık olarak işlem görmelidir.
YORUMLAR