İfade Özgürlüğü Derneği’nin ‘Engelli Web 2018 Raporu’ 2018 yılında Türkiye’de erişime engellenen siteleri, haberleri ve sosyal medya içeriklerini analiz etti. Bilgi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Yaman Akdeniz ve Uzman Araştırmacı Ozan Güven’in hazırladığı rapora göre, internet sansür mekanizması daha önce olmadığı kadar aktif şekilde işledi.
Oto-sansüre uğruyor
Erişime engellenen 3 bin 306 haber adresi tespit edildiği rapora göre, “En çok haberi engellenen site, 204 haberle Sözcü Gazetesi oldu. Sözcü Gazetesi bu haberlerden 23 tanesini siteden çıkarttı. İkinci sırada 196 haberi erişime engellenen Cumhuriyet Gazetesi yer aldı. Cumhuriyet de engellenen haberlerden 22 tanesini siteden kaldırdı. Üçüncü sırada ise 190 haberi erişime engellenen Hürriyet Gazetesi yer aldı. Hürriyet ise erişime engellenen haberlerden 67 tanesini sitesinden kaldırdı. Toplamda ‘Erişime engellenen haberleri sayısal olarak en çok kaldıran ve silen’ haber sitesi 524 haberle T24 oldu. İkinci sırada erişimi engellenen 354 haberden 343 tanesini siteden kaldıran kaldıran OdaTV yer aldı.”
Twitter'da dünya rekoru
Raporda, altı çizilen bir başka nokta da “Sansür uygulamalarının sosyal medya platformlarının yıllık şeffaflık raporlarında da dikkat çekici bir seviyeye geldiği” oldu. Özellikle Twitter’ın diğer ülkelerle karşılaştırıldığında Türkiye’de daha çok siyasi söylem ve tartışma için kullanıldığı ve mahkeme kararlarında da dünya birincisi olduğu ifade edildi.
Veriler birbirini tutmadı
Raporda hakkında yasal işlem yapılan sosyal medya hesapları ile ilgili İçişleri Bakanlığı’nın verilerinin birbiri ile çeliştiğine vurgu yapılarak, şunlar kaydedildi:
“İçişleri Bakanlığı’nın haftalık bazdaki verilerine göre 13 bin 544 hesap hakkında yasal işlem yapıldı. Oysa yıl sonundaki Bakanlık raporunda, 42 bin 406 sosyal medya hesabı ile ilgili çalışma yapıldığı tespiti yer aldı. Bu tespite göre 18 bin 376 kişi hakkında yasal işlem yapıldı. Bakanlığın yıl sonu açıklamasına göre yaklaşık 16 bin daha fazla sosyal medya hesabının incelendiği ve yaklaşık 5 bin daha fazla kişi hakkında yasal işlem yapıldığı görüldü. Zeytin Dalı Harekatı ve 24 Haziran Genel Seçimleri döneminde gerek soruşturulan gerekse hakkında işlem yapılan sosyal medya hesaplarının sayısının zirve yaptı.”
Rapora göre, Türkiye’den toplam 245 bin 825 alan adı erişime engellendi. Bu kararlardan en önemlisi milyonlarca kullanıcıya sahip Wikipedia’ya erişim engeli oldu. Benzer şekilde Sendika.Org haber platformu 62 defa erişime engellendi. Raporda, AYM’nin başvuruları hızlı değerlendirmemesi eleştirildi.
YORUMLAR