Rusya'yla savaş döneminde yeniden yapılanma ve savunma tahkimatlarını denetleyen en üst düzey Ukraynalı yetkili olan Mustafa Nayyem, geçtiğimiz gün kurumunun hükümet tarafından sistematik olarak baltalandığını iddia ederek istifa etti.

İngiliz Financial Times (FT) gazetesine konuşan Ukrayna Devlet Restorasyon ve Altyapı Geliştirme Ajansı Başkanı Nayyem, Başbakan Denis Şmıhal'ın kendisini 11-12 Haziran'da Berlin'de yapılan yıllık Ukrayna Kurtarma Konferansı'na katılmaktan men ettiğini söyledi. 

"Yetkilerini etkili bir şekilde kullanmasına izin vermeyen sistemsel engeller nedeniyle" görevi bıraktığını ifade eden Nayyem, geçtiğimiz Kasım ayından itibaren, kurumunun “sürekli muhalefet, direnç ve yapay engeller" ile karşı karşıya kaldığını belirtti. Nayyem, bu durumun ülkenin savunma kabiliyeti, kargo lojistiği, kritik altyapının korunması ve malların ihracatı üzerinde olumsuz bir etki yarattığını dile getirdi.

Nayyem'le birlikte yolsuzlukla mücadele politikası ve tedarikten sorumlu iki kurum yetkilisi de istifalarını sundu.

Konuya ilişkin açıklama yapan Kiev hükümetiyse, Nayyem'in Berlin'e seyahat talebinin reddedildiğini, çünkü başkanı olduğu kurumunun çalışmalarını gözden geçirmek için 12 Haziran'da Kiev'de bir toplantı planlandığını ifade etti.

Batı görevden alma ve istifalardan dolayı huzursuz

FT'ye konuşan altı Ukraynalı ve Batılı yetkili, Zelenskiy'in son aylarda yürüttüğü görevden almaların, istifaların ve kabine değişikliklerinin, Kiev'le ülkenin savunmasını ve yeniden inşasını finanse eden Batılı ortakları arasında gerginliğe yol açtığını söyledi.

Yetkililer, "yıkıcı ve açıklanamayan hareketler" olarak gördükleri şeyler konusunda Batılı ülkelerin Zelenskiy ve hükümetini uyardıklarını bildirdi.

İsmini açıklamayan bir Ukrayna hükümeti yetkilisi, "ABD ve diğer Batılı ortaklar Ukraynalı mevkidaşlarıyla normal, öngörülebilir bir ilişki istiyor. Şu anda anlam veremedikleri personel kararları yüzünden Ukrayna hükümetine olan güvenlerini kaybediyorlar" diye konuştu.

Ukraynalı yetkililer, hükümetteki sarsıntının merkezinde siyasi rekabetlerin olduğuna dikkat çekti.

Altyapı Bakanı görevden alınmıştı

Nayyem'in istifasının yanı sıra, ülkede şu an altyapı bakanı da bulunmuyor.

Nayyem'in ayrılışı, eski Altyapı Bakanı Oleksandr Kubrakov'un Mayıs ayında görevden alınmasının ardından geldi.

Gazeteye konuşan yetkililere göre, Kubrakov'un görevden alınması Ukrayna'nın en büyük Batılı destekçilerinin tepkisine yol açtı.

G7 ülkelerinden diplomatların ve Ukrayna hükümetinin mevcut üyelerinin de, savaşın kritik bir anında hükümet içerisindeki anlaşmazlık ve işlev bozukluğundan duydukları hayal kırıklığını dile getirdiği aktarıldı.

Bir zamanlar Zelenskiy hükümetinde "yükselen bir yıldız" olan ve bir reformcu olarak görülen Kubrakov, başlangıçta Rusya ile kararlaştırılan BM tahıl ihracat anlaşmasını imzalayan Ukraynalı yetkililer arasındaydı. Üç yetkilinin aktardığına göre, devlet başkanıyla doğrudan bir bağlantısı olan Kubrakov'dan, geçtiğimiz Ağustos ayında Zelenskiy tarafından savunma bakanı olarak görev alması istendi.

Ancak aynı yetkililer, geçtiğimiz sonbaharda Zelenskiy'in ofisinin Kubrakov'un bakanlığı ve Nayyem'in ajansının birden fazla ofise bölünmesini ve bütçelerinin herhangi bir açıklama yapılmadan yarıya indirilmesini emrettiğini aktardı.

Kiev'deki batılı elçilikleri temsil eden iki Ukraynalı yetkili ve iki diplomat, taraflar arasında bu konuda birkaç "gergin" görüşme olduğunu kaydederek, bunun ardından Kubrakov'un görevden alınma sürecinin başladığını ifade etti.

Yaşananların ardından Kiev'deki ABD, Almanya, Fransa ve AB büyükelçileri, X sosyal medya platformundan yaptıkları paylaşımla, görevden alınan bakana destek mesajları yayınlamıştı.

Ülkede şu an altyapı ve tahkimat yetkilisi yok

Hem Nayyem hem de Kubrakov, Ukrayna'nın savaş zamanı yeniden inşasının yanı sıra Rusların ülkenin derinliklerine nüfuz etmesini önlemek için ülkenin "üçüncü savunma hattı" tahkimatlarının inşasından sorumluydu.

Rus güçlerin Ukrayna'nın enerji santrallerine hava saldırıları düzenlemeye ve ülkenin doğusunda operasyon yürütmeye devam ettiği bu dönemde bu eksikliklerin, ülkedeki altyapı koruma sorunlarına farklı bir boyut kazandırabileceği öngörülüyor.

Gerilimin nedeni tahkimat paralarının sermayedarlara gitmesi olabilir mi?

Geçtiğimiz ay da, Rusya'nın askeri operasyonunu genişlettiği Ukrayna Harkov'da askeri tahkimat için ayrılan paraların sermayedarlara gittiğine yönelik güçlü iddialar ortaya çıkmıştı. Zelenskiy'in bu yöntemle oligarkları kendi safında tutmayı amaçladığı değerlendiriliyor.

Altyapı ve tahkimat yetkilileriyle Zelenskiy'in ofisinin yaşadığı gerilim, bunun sözkonusu iddialarla ilgili olup olmadığına dair soruları beraberinde getiriyor.